Πολιτισμικές Διατροφικές Συνήθειες (ΕΔΔ606.3)
ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΦΑΠΠΑ
Στο μάθημα αρχικά θα συζητηθεί η διαδικασία τροφικής επιλογής και οι παράγοντες που την επηρεάζουν με έμφαση στους πολιτισμικούς παράγοντες, οι οποίοι και θα συζητηθούν αναλυτικότερα. Ειδικότερα, θα αναφερθούν οι διατροφικοί κανόνες που διέπουν την τροφική επιλογή πληθυσμών και ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί σε αυτούς που επιτάσσουν διάφορες θρησκείες. Στη συνέχεια, θα γίνει μια ιστορική αναδρομή αναφορικά με τα είδη της τροφής και την εξέλιξη στη γεωργία και τους άλλους κλάδους παραγωγής τροφίμων, η οποία θα φτάσει μέχρι τις σύγχρονες μεθόδους. Στο πλαίσιο αυτό θα συζητηθεί και η διασπορά και ανταλλαγή τροφίμων μεταξύ των πληθυσμών, όπως και η αλληλεπίδραση των τροφίμων με το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, στο μάθημα αυτό θα συζητηθούν τα διατροφικά μοτίβα διαφόρων πληθυσμών παγκόσμια, οι διατροφικές τάσεις βασικών ειδών διατροφής καθώς και ο υποσιτισμός.
Προτεινόμενα συγγράμματα
- Η διατροφή στον 21ο Αιώνα. Α. Ματάλα και Α. Χουλιάρας (επιμέλεια). Εκδόσεις Παπαζήση ΑΕΒΕΕ, Αθήνα 2005.
- Ανθρωπολογία της Διατροφής. Ματάλα Α. Εκδόσεις Παπαζήση ΑΕΒΕΕ, Αθήνα 2008.
- Διατροφή και Πολιτισμός. Αντωνία Ματάλα. Αποθετήριο Κάλλιπος. 2016
Στο μάθημα αρχικά θα συζητηθεί η διαδικασία τροφικής επιλογής και οι παράγοντες που την επηρεάζουν με έμφαση στους πολιτισμικούς παράγοντες, οι οποίοι και θα συζητηθούν αναλυτικότερα. Ειδικότερα, θα αναφερθούν οι διατροφικοί κανόνες που διέπουν την τροφική επιλογή πληθυσμών και ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί σε αυτούς που επιτάσσουν διάφορες θρησκείες. Στη συνέχεια, θα γίνει μια ιστορική αναδρομή αναφορικά με τα είδη της τροφής και την εξέλιξη στη γεωργία και τους άλλους κλάδους παραγωγής τροφίμων, η οποία θα φτάσει μέχρι τις σύγχρονες μεθόδους. Στο πλαίσιο αυτό θα συζητηθεί και η διασπορά και ανταλλαγή τροφίμων μεταξύ των πληθυσμών, όπως και η αλληλεπίδραση των τροφίμων με το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, στο μάθημα αυτό θα συζητηθούν τα διατροφικά μοτίβα διαφόρων πληθυσμών παγκόσμια, οι διατροφικές τάσεις βασικών ειδών διατροφής καθώς και ο υποσιτισμός.
Προτεινόμενα συγγράμματα
- Η διατροφή στον 21ο Αιώνα. Α. Ματάλα και Α. Χουλιάρας (επιμέλεια). Εκδόσεις Παπαζήση ΑΕΒΕΕ,
Στο μάθημα αρχικά θα συζητηθεί η διαδικασία τροφικής επιλογής και οι παράγοντες που την επηρεάζουν με έμφαση στους πολιτισμικούς παράγοντες, οι οποίοι και θα συζητηθούν αναλυτικότερα. Ειδικότερα, θα αναφερθούν οι διατροφικοί κανόνες που διέπουν την τροφική επιλογή πληθυσμών και ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί σε αυτούς που επιτάσσουν διάφορες θρησκείες. Στη συνέχεια, θα γίνει μια ιστορική αναδρομή αναφορικά με τα είδη της τροφής και την εξέλιξη στη γεωργία και τους άλλους κλάδους παραγωγής τροφίμων, η οποία θα φτάσει μέχρι τις σύγχρονες μεθόδους. Στο πλαίσιο αυτό θα συζητηθεί και η διασπορά και ανταλλαγή τροφίμων μεταξύ των πληθυσμών, όπως και η αλληλεπίδραση των τροφίμων με το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, στο μάθημα αυτό θα συζητηθούν τα διατροφικά μοτίβα διαφόρων πληθυσμών παγκόσμια, οι διατροφικές τάσεις βασικών ειδών διατροφής καθώς και ο υποσιτισμός.
Προτεινόμενα συγγράμματα
- Η διατροφή στον 21ο Αιώνα. Α. Ματάλα και Α. Χουλιάρας (επιμέλεια). Εκδόσεις Παπαζήση ΑΕΒΕΕ,
Παρουσιάζονται οι βασικές ενότητες του μαθήματος, ο τρόπος αξιολόγησης και τα βασικά συγγράμματα. Συζητιέται η επιλογή τροφής από μαι λίγο διαφορετική οπτική από αυτήν που έχει συζητηθεί έως σήμερα και άπτεται περισσότερο στο ότι ο άνθρωπος αποτελεί ένα έμβιο και κοινωνικό ον.
Συζητιέται η διαφορετική χρήση τροφίμων στους πολιτισμούς, αλλά και στο πέρασμα του χρόνου και η περίπτωση του fun food.
Συζητιέται η εξέλιξη του ανθρώπου ιστορικά και ως προς την χρήση της τροφής ως μέσο σίτισης! Αναφέρεται ο διαχωρισμός των εποχών στην ιστορία του ανθρώπου και η εξέλιξη του είδους, από την εποχή του λίθου έως σήμερα με έμφαση στην εποχή του λίθου και τον δαχωρισμό της σε παλαιολιθική, μεσολιθική και νεολιθική προκειμένου να συζητηθεί διεξοδικότερα η γεωργική επανάσταση (ή νεολιθική επανάσταση) και η καλλιέργεια και εξημέρωση των ειδών στις διάφορες περιοχές του κόσμου.
Συστήνεται η παρακολούθηση του ακόλουθου βίντεο.
https://www.youtube.com/watch?v=cASDYP2dm10
Συζητιέται η ανταλλαγή των ειδών, η οποία συμβαίνει μετά την καλλιέργεια ή την εξημέρωση αυτών και η Μεγάλη Ανταλλαγή η οποία συνέβει με την ανακάλυψη της Αμερικής. Συζητιέται, επίσης, η ενσωμάτωση των καινούριων ειδών από τους πολιτισμούς που δέχονται τα είδη αυτά και ο τρόπος που γίνεται η επιλεκτική αναπαραγωγή των ειδών στα χρόνια.
Συστήνεται το ακόλουθο βίντεο:
https://www.ertflix.gr/vod/vod.259254-trophes-pou-tha-allaxoun-ton-kosmo-3
Συζητιέται η πράσινη επανάσταση (ή 3η γεωγρική επανάσταση), ιστορικά, ως προς τις αλλαγές που επέφερε στη γεωργία, αλλά και τις επιπτώσεις της.
Στο πλαίσιο αυτό συστήνεται η παρακολούθηση του ακόλουθου βίντεο, στο οποίο ελληνικές ομάδες παρουσιάζουν τρόπους βοήθειας των γεωργών σήμερα με το "πάντρεμα" διαφόρων επιστημών/ τεχνολογίας στη βελτίωση της απόδοσης των καλλιεργειών τους.
Συζητιέται η γενετική μηχανική, τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα και η διαφορά τους από τα μεταλλαγμένα.
Παρουσιάζονται και συζητιούνται οι βασικές θρησκείες και οι διατροφικοί κανόνες αυτών.
Συζητιέται η επεξεργασία της τροφής από τον άνθρωπο από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα.
Συζητιούνται η σπατάλη τροφής (food waste), η πείνα, η επισιτιστική ανασφάλεια (food insecurity), η βιώσιμες δίαιτες (sustainable diets) και το αποτύπωμα άνθρακα (carbon footprint).
