ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΗ & ΚΟΙΝΩΝΙΑ Ι: ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΚΑΤΑΠΙΕΣΜΕΝΟΥ (TS169)

Χριστίνα Ζώνιου

Περιγραφή

• Διδακτικός στόχος του μαθήματος (Αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα και δεξιότητες που αναμένεται να κατακτηθούν από τους φοιτητεσ)

 Ο σκοπός του μαθήματος είναι να εισαχθούν οι φοιτητές στο Θέατρο του Καταπιεσμένου, θεατρική μέθοδο που ίδρυσε ο βραζιλιάνος σκηνοθέτης Augusto Boal, η οποία εφαρμόζεται ευρέως σε διάφορα κοινωνικά, εκπαιδευτικά και θεραπευτικά περιβάλλοντα. Το Θέατρο του Καταπιεσμένου φιλοδοξεί να μετατρέψει το μονόλογο της σκηνής σε διάλογο και διάδραση μεταξύ σκηνής και πλατείας, προκειμένου να εξερευνηθούν συλλογικά και ατομικά οι δυνατότητες υπέρβασης της καταπίεσης και επίτευξης της κοινωνικής αλλαγής. Αυτό το είδος θεάτρου απαιτεί εξειδικευμένες υποκρτικές ικανότητες που προέρχονται τόσο από την στανισλαβσκική όσο και από την μπρεχτική παράδοση, συδυάζοντας έτσι αυτές τις εκ πρώτης όψεως αντιφατικά υποκριτικά στυλ.

Το μάθημα αυτό επίσης σκοπεύει στην ανάπτυξη της γνώσης των τρόπων με τους οποίους το θέατρο χρησιμοποιείται σε κοινωνικά, μη θεατρικά περιβάλλοντα κα

Περισσότερα  
Προστατεύονται όλα τα δικαιώματα
Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

Βιβλιογραφία

Στα ελληνικά:

  • Άλκηστις (2008). Μαύρη Αγελάδα- Άσπρη Αγελάδα: Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση και Διααπολτισμικότητα, Αθήνα: Τόπος.
  • Boal Augusto (2013). Θεατρικά παιχνίδια για ηθοποιούς και για μη ηθοποιούς. Μτφ. Mαρία Παπαδήμα. Θεσσαλονίκη: Σοφία.
  • Boal Julian (2003). «Το θέατρο του καταπιεσμένου», στο Γκόβας. Ν. (επιμ.) Το Θέατρο στην Εκπαίδευση «Χτίζοντας Γέφυρες». Πρακτικά της 3ης Διεθνούς Συνδιάσκεψης για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, Αθήνα: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
  • Γκόβας, Ν., Ζώνιου, Χ. (2010). Θεατροπαιδαγωγικά Προγράμματα και τεχνικές Θεάτρου Φόρουμ. Στο Ν. Γκόβας & Χ. Ζώνιου (επιμ.). Θεατροπαιδαγωγικά προγράμματα με τεχνικές Θεάτρου Φόρουμ για την πρόληψη και την κοινωνική ενσωμάτωση. Αθήνα: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και Ώσμωση - Κέντρο Τεχνών & Διαπολιτισμικής Αγωγής. (ελεύθερη πρόσβαση)
  • Ζώνιου Χ. & Κουκουνάρας - Λιάγκης Μ.. (2011). Το Θέατρο του Καταπιεσμένου και οι Πολίτες σε Χαρτόκουτα. Συνέντευξη του Α. Jackson στους Ζώνιου Χ. και Κουκουνάρα - Λιάγκη Μ. Περ. Εκπαίδευση & Θέατρο, Τ. 12.
  • Ζώνιου, Χρ.  (2010). Augusto Boal 1931-2009. Περιοδικό «Εκπαίδευση & Θέατρο» Τεύχος 11
  • Ζώνιου, Χρ.(2003). Το Θέατρο του Καταπιεσμένου. περ. Εκπαίδευση & Θέατρο τ.4, Δεκέμβρης.
  • Ζώνιου, Χρ. (2006). Το Θέατρο Φόρουμ στην τυπική και την άτυπη εκπαίδευση. Στο Μ. Γιαννούλη Ν. Γκόβας , Α. Μερκούρη (επιμ.) Θέατρο στην Εκπαίδευση: Δημιουργώντας Νέους Ρόλους στον 21ο αιώνα Πρακτικά από τη 5η Διεθνή Συνδιάσκεψη. Αθήνα: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
  • Κρίθαρη, Χ. (2012). Το θέατρο του καταπιεσμένου ως εργαλείο κοινωνικής ένταξης  σε ομάδα με κοινή εμπειρία απεξάρτησης. Περ.Εκπαίδευση & Θέατρο, τ.13
  • MacDonald, S. & Rachel, D.  (2001). Το Θέατρο Φόρουμ για εκπαιδευτικούς. Περ. Εκπαίδευση & Θέατρο, τ. 1.
  • Μποάλ Αουγκούστο (2009). Μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα του Θεάτρου. Ελληνικό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου.
  • Μποάλ Αουγκούστο (1981). Το θέατρο των καταπιεσμένων. Αθήνα: Θεωρία (εξαντλημένο).
  • Μποάλ Αουγκούστο (2008). Πολιτισμός και Εκπαίδευση, περ.  περ. Εκπαίδευση & Θέατρο τ9, 2008.
  • Μποέμη Νάγια (2009). Ανιχνεύοντας τη θεατρικότητα: περιγραφικές διαστάσεις του Θεάτρου του Καταπιεσμένου: Το παράδειγμα της Βαρκελώνης, περ. Εκπαίδευση & Θέατρο τ11, 2010.
  • Πιτούλη Γιάννα (2003). «Θέατρο forum: διαπραγμάτευση στάσεων προς μια διαπολιτισμική αγωγή», στο Γκόβας. Ν. (επιμ.) Το Θέατρο στην Εκπαίδευση «Χτίζοντας Γέφυρες». Πρακτικά της 3ης Διεθνούς Συνδιάσκεψης για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, Αθήνα: Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.

 

Στα αγγλικά:

  • (1995) The Rainbow of Desire: The Boal Method Of Theatre and Therapy. Μετ. Adrian Jackson. London: Routledge Press. 
  • (1998) Legislative Theatre: Using per performance to make politics. Μετ. Adrian Jackson   London: Routledge.
  • (2001) Hamlet and the Baker's Son: My life in Theatre and Politics. Μετ. Adrian Jackson and Candida Blaker. London: Routledge Press.
  • (2000) TheTheatreof  theOppressed. Νέα Έκδοση. Μετ. Charles A. and Maria-Odilia Leal McBride. London: Pluto Press.
  • (2002) Games for Actors and Non-Actors. Νέα Έκδοση. Μετ. Adrian Jackson. London: Routledge Press.
  • The Aesthetics of the Oppressed. Άρθρο στην ιστοσελίδα: www.thetheatreoftheoppressed.org.

 

Σταπορτογαλικά:

(2009) A Estética do Oprimido, Rio de Janeiro: Garamond

 

Διεθνής βιβλιογραφία (ενδεικτική) για το Θέατρο του Καταπιεσμένου

  • Βabbage Frances (2004). Augusto Boal, Abingdon: Routledge.
  • Baumann Till (2001) Von der Politisierung des Theaters zur Theatralisierung der Politik. Theater der Unterdrückten im Rio de Janeiro der 90er Jahre. Stuttgart: ibidem-Verlag.
  • Cohen-Cruz & Schutzman Mady (επιμ.) (2006). A Boal Companion: Dialogues on theatre and cultural politics. New York: Routledge.
  • Senor Paolo (2004). La ribalta degli invisibili: Storie e strumenti del Teatro dell'Oppresso. Milano, Piacenza: Cart'armata edizioni srl & EditriceBerti.

 

Ιστοσελίδες:

Μέθοδοι αξιολόγησης

Α. Παρουσιάσεις:

Ο στόχος της αξιολόγησης θα είναι να εξεταστεί κατά πόσο έχετε κατανοήσει τις αρχές, τις ιδιαιτερότητες και τις τεχνικές του Θεάτρου του Καταπιεσμένου, ώστε να μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε ως καλλιτέχνες - εμψυχωτές στις δικές σας δράσεις.

Οι ομαδικές παρουσιάσεις των σκηνών θα γίνουν σε ημερομηνία που θα καθοριστεί.

Μετά τις παρουσιάσεις πρέπει οι φοιτητές/τριες να ολοκληρώσουν την ατομική γραπτή  εργασία (3-5 σελ.) που θα περιλαμβάνει:

1) (σύντομη) περιγραφή της παρέμβασή σας (η ιστορία σας, οι ρόλοι, οι δυναμικές, η εμπειρία της παρουσίασης στο κοινό, οι τυχόν παρεμβάσεις από το κοινό)

2) (σύντομη) αυτο-αξιολόγηση/ απολογισμό της παρουσιίασης

3) Πρόταση για ένα ολοκληρωμένο project Θεάτρου του Καταπιεσμένου (με το ίδιο θέμα της παρουσίασης σας ή με άλλο θέμα που σας απασχολεί). Θα περιλαμβάνει ενδεικτικά:

  •  Διάρκεια και προτεινόμενος χώρος υλοποίησης  - Ομάδα στόχος (πού, πότε, με ποιους συμμετέχοντες θέλετε να υλοποιήσετε τη δράση σας, τι χαρακτηριστικά έχει η προτεινόμενη ομάδα, τι δυσκολίες μπορεί να παρουσιάσει, πώς θα έχετε πρόσβαση σε αυτούς, πόσο μπορεί να διαρκέσει η παρέμβασή σας με τη συγκεκριμένη ομάδα, πόσες συνεδρίες, πόσες ώρες;)
  • Θέμα - Στόχοι - αναμενόμενα αποτελέσματα του προγράμματός σας (τι νομίζετε ότι θα πετύχετε με τη δράση σας, πώς θα ωφεληθούν οι συμμετέχοντες)
  •  Δραστηριότητες - τεχνικές (τι θα κάνετε στην αρχή του προγράμματος, τι στη συνέχεια, πώς θα ανοίγετε και πώς θα κλείνετε τις συνεδρίες σας;)
  •  Μέθοδοι αξιολόγησης του προγράμματός σας (πώς θα καταλάβετε εάν πετύχατε τους στόχους σας)

4) Θεωρητικές αναφορές

4) Άλλα δικά σας σχόλια, ερωτηματικά, προβληματισμούς

5) Παραπομπές / βιβλιογραφικές αναφορές

 

Β. Φοιτητές που οφείλουν το μάθημα και φοιτητές της κατεύθυνσης θεατρολογίας

Ο στόχος της αξιολόγησης είναι να μπορείτε να εντάξετε το Θέατρο του Καταπιεσμένου στη θεατρική έρευνα, συνδέοντάς το ή συγκρίνοντάς το με άλλες σχολές κοινωνικού ή εφαρμοσμένου θεάτρου ή με άλλα θεατρικά ρεύματα ή να είστε σε θέση να συνθέσετε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα εφαρμογής του.

Οι φοιτητές μετά από τη βιβλιογραφική επισκόπηση, ετοιμάζουν γραπτή εργασία 6-10 περίπου σελίδων πάνω σε θέμα που έχουμε συμφωνήσει και αφορά τη θεωρία και την ιστορία του Θεάτρου του Καταπιεσμένου ή μία εφαρμογή. Οι εργασίες πρέπει να είναι εμπεριστατωμένες και  ενημερωμένες βιβλιογραφικά σύμφωνα με την προτεινόμενη βιβλιογραφία, σε έντυπη μορφή (να σταλούν και ηλεκτρονικά).  Μπορούν να συνοδεύονται από οπτικοακουστικό υλικό.

Οι εν λόγω φοιτητές θα παρουσιάσουν μέρος της εργασίας τους (3-5λ.) στους υπόλοιπους φοιτητές την ημέρα των εξετάσεων.

Ημερολόγιο